Mateman i Renooy (2001) zdefiniowali trzy rodzaje czynników wpływających na istnienie i rozwój pracy nierejestrowanej: rynkowe, instytucjonalne i osobiste. Do pierwszej grupy należą wysokie koszty zatrudnienia, nieelastyczność rynku pracy, charakterystyczna dla niektórych sektorów sezonowość oraz dostęp do informacji. Jak wynika z badań, informacja odgrywa większą rolę i – w konsekwencji – jest bardziej dostępna na rynku nieformalnym. Sieć powiązań społecznych stymuluje przepływ wiadomości i rozwój szarej strefy. Z kolei relacje między społeczeństwem a państwem bądź między pracownikami a związkami zawodowymi (czy innymi instytucjami państwowymi) należą do czynników instytucjonalnych. Im większe zaufanie do organizacji i poczucie przynależności państwowej w społeczeństwie, tym mniejsza szara strefa gospodarki. Gdy ludność przestaje identyfikować się z krajem, rośnie tendencja do łamania prawa i działania przeciwko zasadom państwa. Innymi czynnikami jest ilość biurokracji w państwie oraz poziom podatków, które w sposób pozytywny wpływają na rozwój szarej strefy. Wybór pracy oficjalnej lub nierejestrowanej zależy również w znacznym stopniu od cech osobistych oraz od środowiska, w jakim się dana osoba wychowywała, od dochodu domowego, posiadanych umiejętności czy wykształcenia członków rodziny.
– 5 Zob. np. Frey, Pommerehne (1984), Thomas (1992), Loayza (1996), Pozo (1996), Lippen, Walker (1997), Schneider (1994a, 1994b, 1997, 1998a), Johnson, Kaufmann, Shleifer (1997), Johnson, Kaufmann i Zoido-Lobaión (1998a, 1998b), Kaufmann, Kaliberda (1996), Belcv (2003), Ge- rxhani (2003) oraz Pedersen (2003). Przekrojową analizę globalnych przesłanek wskazujących na rozmiar szarej strefy znaleźć można w: Schneider i Enste (2000, 2002), Schneider (2003, 2005, 2007), Alm, Martinez-Vazquez, Schneider (2004) oraz Kazemier (2005b).
Leave a reply