Szara strefa a korupcja

Niektórzy ekonomiści (np. Dreher i Schneider 2006) twierdzą, że szara strefa i korupcja są współzależne (twins). Ale stanowiska ekonomistów w tej kwestii są podzielone. Choi i Thum (2004) opracowali model, z którego wynika, że przedsiębiorcy przenoszą się do szarej strefy, aby uniknąć płacenia łapówek urzędnikom. Johnson i in. (1998b) traktują model korupcji jako komplementarny. W gospodarce pełnego zatrudnienia wzrost szarej gospodarki zawsze zmniejsza rynek oficjalny. W tym modelu korupcja zawsze sprzyja rozszerzaniu się szarej gospodarki, gdyż jest traktowana jako forma opodatkowania. Dreher i Schneider (2006) – na podstawie badań empirycznych – formułują dwie hipotezy

– w krajach ubogich szara strefa i korupcja mają charakter komplementarny

– w krajach gospodarczo rozwiniętych szara strefa i korupcja mają charakter substytucyjny.

Hipoteza pierwsza zakłada, że wzrost korupcji prowadzi do wzrostu szarej strefy. Hipoteza druga przyjmuje, że korupcja może prowadzić do wzrostu oficjalnej gospodarki. Występuje to wówczas, gdy oficjalna firma, np. budowlana, płaci łapówkę, aby wygrać duży przetarg w sektorze publicznym. Korupcja w krajach gospodarczo rozwiniętych stanowi więc środek do osiągnięcia korzyści, które ułatwiają, działalność w oficjalnym sektorze (wygrywając kontrakt lub zdobywając licencję, firma płaci podatki i wynagrodzenia pracownikom rejestrowanym). Tak więc w rozwiniętych krajach przedsiębiorcy płacą łapówki, aby móc rozszerzać swoją działalność w oficjalnej gospodarce.

Schneider i Enste (2000) szacują także, że co najmniej 2/3 dochodów zarobionych w szarej strefie są natychmiast wydawane w oficjalnej gospodarce, prowadząc do wzrostu podatków (VAT, CIT, PIT), płac, składek na ubezpieczenia społeczne itd. Szara strefa i oficjalna gospodarka mogą więc być komplementarne. Jednakże wzrost gospodarczy i wzrost dochodów państwa oraz wzmocnienie jakości instytucji może prowadzić do zmniejszenia korupcji. Tak więc szybszy rozwój oficjalnego sektora, tworzenie miejsc pracy może być substytutem szarej gospodarki (Dreher, Kotsogiannis, McCorriston 2005a, 2005b).

Posted in Biznesowo on 8 Kwi