Przy tradycyjnej technice operacyjnej w wymianie zleceń płatniczych uczestniczą oddziały operacyjne różnych banków. Posługują się przy tym dokumentami pierwotnymi, awi- zami i zestawieniami awizów. Dowodami pierwotnymi są dowody uznaniowe i obciążeniowe, wynikające z dyspozycji klientów banku (np. polecenia przelewu) lub dyspozycji własnych banku (np. noty memoriałowe). Natomiast awizy są wewnętrznymi dokumentami bankowymi, przy których oddział A przesyła oddziałowi B zaksięgowane dowody pierwotne dla dokonania na ich podstawie księgowań wtórnych. Ułatwiają one wykonywanie operacji rozliczeniowych przez operacyjne oddziały banku, załatwiające codziennie tysiące dokumentów.
W danym dniu oddział operacyjny A wysyła do określonego oddziału B tylko jeden awiz, wysyła więc oddzielne awizy do poszczególnych oddziałów typu B, z którymi przeprowadza danego dnia rozliczenia. Oryginały awizów wraz z załącznikami {dokumentami pierwotnymi) oddział A wysyła w dniu ich księgowania do właściwych oddziałów B. Na podstawie kopii awizów oddział A sporządza zestawienie awizów wysyłanych. Sporządza także oddzielne zestawienie awizów otrzymanych z różnych oddziałów typu B. Zestawienia awizów wysyłanych i otrzymanych przez oddziały operacyjne służą w centralach ich banków księgowaniom zbiorczym i kontroli przepływu awizów.
Centrale banków rejestrują wzajemne wierzytelności, wynikające z wykonania przez ich oddziały operacyjne zleceń płatniczych klientów. Różnica, czyli saldo rozrachunku międzybankowego, może być korzystne dla jednego ze współpracujących banków. Inicjatywa ostatecznego rozliczenia spoczywa na centrali banku będącego dłużnikiem, który powinien wydać zlecenie Centrali NBP przekazania odpowiedniej kwoty z jego rachunku bieżącego centrali współpracującego banku.
Opisany sposób dokumentowania rozliczeń ma charakter tradycyjny i wykorzystuje papierowe dokumenty rozliczeniowe. Po wprowadzeniu powszechnej komputeryzacji i teletransmisji zastępujących fizyczne przesyłanie dokumentów papierowych, nastąpi uproszczenie rozliczeń. Już obecnie wymiana dyspozycji płatniczych między oddziałami operacyjnymi niektórych banków przebiega w drodze teletransmisji.
Leave a reply