Z przeprowadzonych badań jednoznacznie wynika, że najważniejszym czynnikiem sprzyjającym zatrudnieniu nierejeslrowanemu jest czynnik ekonomiczny. Przykładowo, w badaniach IPiSS i CBOS aż 93% ankietowanych przedsiębiorców, wymieniając główne powody, dla których pracodawcy w Polsce zatrudniają w sposób nierejestrowany, wymieniło brak konieczności płacenia składek na ubezpieczenie społeczne. W badaniach CASE i SMG/KRC wskaźnik ten wyniósł 79%. W badaniach IPiSS i CBOS obejmujących gospodarstwa domowe zatrudniające pracowników do prac domowych składka ta była także najczęściej wymieniana wśród kilku najważniejszych powodów, chociaż wybrało ją 34,1% ankietowanych. Gospodarstwa domowe często wskazywały także na inne powody o charakterze ekonomicznym (np. brak konieczności płacenia wynagrodzenia za okres urlopu, choroby oraz wyższego wynagrodzenia za nadgodziny czy prace w niedziele). Zatrudnienie nierejestrowane pozwala więc pracodawcom znacząco obniżyć koszty pracy, natomiast pracownikom umożliwia uzyskanie wyższych dochodów netto (nie tylko z pracy, gdyż wielokrotnie, dzięki nieujawnianiu tych dochodów, daje prawo do świadczeń społecznych).
Biorąc pod uwagę fakt, że dla połowy pracowników zatrudnionych w sposób nierejestrowany oczekiwane wynagrodzenie netto nie przekracza kwoty 1500 zł, a około 1/4 z nich byłaby gotowa zaakceptować niższe wynagrodzenie w zamian za rejestrowaną formę zatrudnienia, jest bardzo prawdopodobne, że dalsze obniżenie klina podatkowego dla grup o najniższych odchodach mogłoby znacząco osłabić istniejącą dziś motywację ekonomiczną do zatrudnienia nierejestrowane- go. Potwierdzają to także przeprowadzone szacunki potencjalnego wpływu różnych sposobów zmniejszania klina podatkowego na zmniejszenie skali zatrudnienia nierejestrowanego, przeprowadzone przez IPiSS. Szacunki te były dokonane w odmiennych warunkach politycznych i prawnych – a więc przed końcem listopada 2007r., gdy tzw. drugi etap obniżki składki rentowej nie został jeszcze wdrożony. Wówczas uznano za najwłaściwsze
– wstrzymanie dalszego obniżania składki rentowej (z 10% do 6%) dla wszystkich pracowników,
– wprowadzenie w systemie ubezpieczeń społecznych kwoty wolnej od składki na ubezpieczenie społeczne, z wyjątkiem składki emerytalnej, w wy-
– 276 sokości 5134 zł i podwyższenie do tego poziomu kwoty wolnej od podatku dochodowego od osób fizycznych.
Leave a reply