Analiza kosztów i korzyści zatrudnienia nierejestrowanego
– 1. Unikanie płacenia podatków dochodowych (PIT, CIT) oraz podatku od wartości dodanej (VAT), co zmniejsza dochody finansów publicznych i ogranicza możliwości finansowania sektorów społecznych (edukacji, służby zdrowia, programów rynku pracy itd.). 1. Straty w podatkach są niewielkie, ponieważ co najmniej 2/3 dochodów uzyskanych w szarej strefie jest wydawanych w oficjalnej gospodarce (opodatkowanej), co pobudza popyt i wzrost gospodarczy.
– 2. Unikanie płacenia składek na ubezpieczenie społeczne, co zmniejsza dochody ZUS nade wszystko uniemożliwia wypracowanie przez część pracujących emerytury, renty itd. W przyszłości niezbędne będzie udzielenie tym osobom pomocy społecznej finansowanej ze środków publicznych (z podatków pracujących). 2. Dochód uzyskany w szarej strefie zwiększa poziom życia ludności co najmniej o 1/5 (w zależności od udziału szarej strefy w ogólnych dochodach ludności). cd. tabeli na następnej stronie
– 3. Unikanie płacenia składek na ubezpieczenie zdrowotne i chorobowe, co uniemożliwia korzystanie z publicznej służby zdrowia i zasiłków chorobowych. 3. W szarej strefie koszty pracy są znacznie niższe niż w sektorze oficjalnym, co umożliwia korzystanie z tych usług także ludziom o niższych dochodach i podnosi ich poziom życia.
– 4. Unikanie płacenia składki na ubezpieczenie wypadkowe, co stanowi niebezpieczeństwo braku wszelkich środków zarówno na niezbędną rehabilitację, jak i na utrzymanie. 4. Dochód pozostawiony w szarej strefie z tytułu nicrejestrowanych podatków jest lepiej wykorzystany niż byłby w sektorze finansów publicznych.
– 5. Unikanie płacenia składki na Fundusz Pracy, co zmniejsza możliwość wypłaty zasiłków bezrobotnym i ich aktywizacji (szkolenia, prace interwencyjne, roboty publiczne itd.). 5. Szara strefa umożliwia aktywizację marginalnych zasobów pracy, o niższych kwalifikacjach i niechętnych do pracy w pełnym wymiarze czasu pracy.
– 6. Unikanie stosowania legalnych standardów rynku pracy i Kodeksu pracy, takich jak: minimalne wynagrodzenie, przestrzeganie maksymalnych godzin pracy, udzielanie urlopów wypoczynkowych oraz standardów bhp itd. 6. W warunkach dużego bezrobocia zatrudnienie nierejestrowane stanowi dla wielu ludzi pozbawionych pracy ostatnią szansę aktywizacji zawodowej i uzyskania dochodów z pracy.
– 7. Unikanie stosowania określonych procedur administracyjnych, np. sprawozdawczości statystycznej. 7. W warunkach niskich zasiłków wypłacanych bezrobotnym (w Polsce średni zasiłek stanowi tylko ok. 20% przeciętnego wynagrodzenia) zatrudnienie w szarej strefie nawet przez kilkanaście godzin w tygodniu umożliwia poprawę budżetu gospodarstwa domowego.
– 8. Tworzenie warunków nieuczciwej konkurencji przez firmy, które nie płacą podatków, składek na ubezpieczenie społeczne, nie przestrzegają standardów Kodeksu pracy itd. 8. Zatrudnienie nierejestrowane bezrobotnych, szczególnie długotrwałych, stwarza pewną szansę uzyskania zatrudnienia rejestrowanego.
Leave a reply