Geneza i ewolucja badań szarej strefy – kontynuacja

Właśnie w drugiej połowie lat siedemdziesiątych i na początku lat osiemdziesiątych XX wieku rozwój badań nad gospodarką nieoficjalną, w tym nad niereje- strowanym rynkiem pracy przebiegał ze szczególną intensywnością. Początek lat osiemdziesiątych przyniósł również i w polskiej literaturze ekonomicznej pierwsze publikacje traktujące o szarej strefie i pracy „na czarno”. Jednak dotyczyły one głównie drugiego obiegu, zaspokajającego potrzeby ludzi żyjących w socjalistycznej gospodarce niedoboru, a nie gospodarki nieoficjalnej występującej w krajach kapitalistycznych zachodu. Były to pierwsze poważne prace na temat sektora nieformalnego i jego ekonomicznego i socjologicznego wpływu (Sowa, red. 1990 Bednarski, Kokoszyński 1988, s. 710-719 Wyżnikiewicz 1987). Gdy Polska przeszła od gospodarki centralnie planowanej do rynkowego systemu gospodarczego, podejście do problemu musiało się zmienić. Szczególne zmiany w problematyce tematu nastąpiły po 1993 r., gdy w życie wszedł zmodyfikowany system rachunków narodowych (SNA-93), jako narzędzie do obliczania dochodu państwa. Wyjaśniając przyczyny nierejestrowanej pracy w tych dwóch okresach, należy uwzględnić zmianę natury interakcji. W systemie realnego socjalizmu szara strefa po części miała charakter gry z centralnym planistą, po 1990 r. zaś jest to gra z fiskusem (Kozłowski 2004).

Początek XXI wieku przyniósł już zaawansowane metodologicznie prace, definiujące gospodarkę i pracę nierejestrowaną oraz wskazujące przyczyny rozwoju tego zjawiska w różnych krajach. Niektóre publikacje podawały nawet rekomendacje dla polityki ograniczania szarej strefy. Najczęściej odnosiły się one do zagadnień natury fiskalnej i rozwiązań na rynku pracy. W tej chwili literatura dotycząca szarej strefy jest niezwykle bogata, istnieje też wiele opracowań o charakterze przeglądowym5. Warto przytoczyć kilka ciekawych przykładowych podejść z ostatnich badań światowych.

Posted in Biznesowo on 17 Kwi