Czynniki determinujące występowanie i rozwój szarej strefy

Czynniki determinujące występowanie i rozwój szarej strefy można podzielić generalnie na dwa typy, te standardowe, dotyczące wszystkich krajów, oraz specyficzne, charakterystyczne dla konkretnej gospodarki czy kultury.

Dzisiejsza Unia Europejska jest złożona z krajów różniących się poziomem rozwoju społeczno-gospodarczego, wielkością i rodzajem zasobów, historią gospodarczą i wieloma innymi czynnikami. Mają one zasadnicze znaczenie także dla szarej strefy. Determinanty istnienia pracy nierejestrowanej w nowych państwach członkowskich różnią się od tych w krajach „starych” UE i w znaczny sposób wpływają na jej skalę. Przede wszystkim, prawne we wszystkich tych krajach główną przyczyną istnienia pracy „na czarno” jest system socjalistyczny, jaki w tych państwach występował, ograniczenia/reglamentacje, jakie narzucał, oraz okres transformacji, jaki po nim nastąpił. W konsekwencji, niemożność otworzenia prywatnej działalności w okresie komunistycznym, niesprecyzowane prawa własności, brak ogólnodostępnych produktów spowodowały, iż ludzie wytwarzali dobra i usługi nieformalnie, ich zaufanie do państwa jako instytucji dystrybucyjnej było niskie, zaś zakorzenione przyzwyczajenia, iż praca nierejestrowana jest sposobem kapitalistycznego działania wpłynęły na ich decyzje w gospodarce postkomunistycznej.

Z kolei w okresie transformacji wprowadzenie wysokich podatków, znaczny wzrost bezrobocia, skomplikowana legislatura oraz rozbudowana biurokracja również doprowadziły do znacznego wzrostu ludzi pracujących „na czarno”. Dodatkowo wpłynęły na to zachowania nabyte w przeszłości.

Oczywiście, w każdym z państw istnieją dodatkowe czynniki, które powodują, iż szara strefa nadal się rozwija bądź maleje. Na przykład w Estonii przemycanie towarów z Rosji, w wyniku różnicy cen, w znacznym stopniu przyczynia się do rozwoju pracy nierejestrowanej w tym regionie. Z kolei wysoka minimalna płaca na Litwie powoduje, iż występuje w tym kraju wysokie bezrobocie wśród ludzi z niskim wykształceniem i wśród ludzi młodych. Jest to dodatkowy impuls dla nich do poszukiwania dochodu w szarej strefie. Poza tym, powyżej wymienione czynniki występują w ścisłym ze sobą powiązaniu i to te kompleksowe powiązania (bardzo często różne w poszczególnych państwach) wpływają na decyzje o podjęciu pracy nierejestrowanej.

Posted in Biznesowo on 3 Kwi