Państwowa Inspekcja Pracy jest podległym Sejmowi RP organem powołanym do nadzoru i kontroli przestrzegania prawa pracy, w szczególności przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy. Przepisy określające zadania i kompetencje Państwowej Inspekcji Pracy nie uwzględniały legalności zatrudnienia w zakresie postępowań kontrolnych. Przedstawiciele PIP współpracowali jedynie z wydziałami kontroli legalności zatrudnienia w wojewódzkich urzędach pracy, w zakresie zapobiegania nielegalnemu zatrudnianiu. Kompetencje odnoszące się do kontroli legalności zatrudnienia nabyte zostały przez ten organ dopiero z dniem 1 lipca 2007 r.
O możliwości wystąpienia pracy nierejestrowanej w podmiotach gospodarczych mogą świadczyć wyniki kontroli PIP, stwierdzające naruszenia obowiązujących przepisów', innych niż wymienione w ustawie, czyli pozostających de facto poza kompetencjami tego organu. W takim przypadku organy PIP kierują wystąpienia o ich usunięcie. W 2003 r. inspektorzy pracy skierowali ogółem 68 646 wystąpień, w tym do pracodawców – 68 415, a do innych organów i instytucji – 57. Skierowane wystąpienia zawierały 422 733 wnioski, które w największym stopniu dotyczyły naruszeń przepisów o nawiązywaniu i rozwiązywaniu stosunku pracy (38%, tj. 159,3 tys.). Część spośród nich dotyczyła zapewne zatrudniania pracowników bez umowy o pracę. Na skalę zatrudnienia nierejestrowa- nego wskazuje również informacja o efektach przeprowadzonych kontroli. W około 11 tys. przypadków uzyskano bowiem potwierdzenie na piśmie istnienia stosunku pracy. Część z nich dotyczyła wprawdzie umów cywilnoprawnych, ale pojawiły się wśród tych przypadków osoby pracujące bez żadnej umowy (Sprawozdanie GIP 2003).
Leave a reply