Początkiem aktywności zawodowej może być podjęcie pracy rejestrowanej, bezskuteczne poszukiwanie zatrudnienia (stan bezrobocia) albo podjęcie pracy nierejestrowanej. Decyzja o podjęciu pracy nierejestrowanej, dorywczej bądź stałej, jest efektem działania wielu czynników zewnętrznych oraz indywidualnych preferencji osób.
W kolejnych etapach życia zawodowego sytuacja danej osoby na rynku pracy może się wielokrotnie zmieniać. Ludzie znajdują zatrudnienie albo je tracą, przechodzą do szarej strefy bądź ją opuszczają. Mogą wystąpić okresy nieaktywności zawodowej, spowodowane np. sytuacją rodzinną czy pogorszeniem zdrowia. W każdej fazie można jednocześnie wykonywać pracę nierejestrowaną i rejestrowaną. Ostatnim etapem jest przejście w stan bierności zawodowej, która – oczywiście – nie musi oznaczać bierności w innych sferach życia.
Szara strefa występuje we wszystkich krajach świata, choć jej skala jest bardzo różna. Nie jest rzeczą przypadku, że szarą strefą zajmują się badacze, ekonomiści, politycy, organizacje międzynarodowe (UE, OECD, ILO, ONZ). Przedmiotem szczegółowych badań jest zakres szarej strefy, przyczyny jej występowania, postawy i opinie ludzi o szarej strefie i środki jej ograniczania. Literatura ekonomiczna na temat szarej strefy obejmuje kilkaset pozycji. W niniejszym rozdziale przedstawiono syntezę zawartej w nich wiedzy o genezie i ewolucji badań szarej strefy, jej skali w różnych regionach świata, jej przyczynach i czynnikach ją determinujących oraz jej kosztach i korzyściach.
Leave a reply