Kolejnym czynnikiem, jaki może mieć negatywny wpływ na wiarygodność przeprowadzanych badań, jest skokowa zmiana tematu pytań w ankiecie. By zminimalizować „szok” w przejściu między pytaniami standard do pytań delikatnych, ankieter uprzedza respondenta, iż kolejne pytanie będzie dotyczyło tematu szarej strefy, jednocześnie definiuje to pojęcie.
Działaniem mającym na celu wysokiej jakości rezultaty oraz zminimalizowanie odmów odpowiedzi jest zatrudnianie do mierzenia szarej strefy tylko najbardziej prestiżowych i znanych instytucji statystycznych. Ponadto, przed badaniem docelowym, przeprowadza się ankietę pilotażową w celu sprawdzenia użyteczności stworzonego kwestionariusza.
Preferowana metoda zastosowana do badań przez fundację Rockwood to badania personalne, a zaraz za nimi wywiady telefoniczne, które mimo mniejszych generowanych kosztów nie w każdym państwie zdawały egzamin. Na przykład w Niemczech rezultaty takiego badania wykazały nierealistycznie niski odsetek ludzi w szarej strefie.
Hanousek i Palda (2002) w badaniach nad unikaniem płacenia podatków w Republikach Czeskiej i Słowackiej zastosowali ankietę, pozwalającą na zdobycie cennych informacji przy analizie szarej strefy. Kwestionariusz składał się z dwóch części. Część pierwsza dotyczyła cech osobowych respondenta (sytuacji rodzinnej, miejsca pracy, zarobków itp). Część druga zajmowała się opinią na temat szarej strefy i strony popytowej pracy niedeklarowanej. Następnie zadawane było pytanie, czy respondent kiedykolwiek nabył dobra lub usługi w szarej strefie. Ostatnia kwestia poruszana dotyczyła już bezpośredniego udziału respondenta w podaży pracy nierejestrowanej (czasu przepracowanego czy zarobków). Pytania tej ankiety różniły się od zadawanych w innych kwestionariuszach. Mianowicie, autorzy pytali, czy respondent kiedykolwiek pracował w sektorze nieformalnym. Odpowiedź jest trzystopniowa: często, od czasu do czasu, nigdy.
Leave a reply