W literaturze przedmiotu niemal powszechnie akceptuje się dwie tezy. Pierwsza – główną przyczyną zatrudnienia nierejestrowanego są wysokie pośrednie koszty pracy. Druga – wysokie koszty pracy są główną przyczyną bezrobocia.
Postanowiono zweryfikować te tezy na przykładzie 23 krajów Unit Europejskiej (dla pozostałych krajów dane są niedostępne). Tabela 2.9 zawiera trzy wskaźniki: udział szarej strefy w PKB, stopę bezrobocia i pośrednie koszty pracy. Podzielono kraje na dwie, różniące się grupy. W pierwszej grupie udział szarej strefy w PKB jest relatywnie wysoki: od 14% w Polsce do 35% w Bułgarii. W drugiej grupie krajów wskaźniki szarej strefy są znacznie niższe: od 0,6% w Czechach do 6,1% w Estonii. Średnie wskaźniki szarej strefy byty aż pięciokrotnie wyższe w pierwszej grupie krajów w porównaniu z drugą grupą. Analizując tabelę 2.9 oraz wykres 2.1 odnosi się wrażenie, że w UE realizowano dwa różne modele zatrudnienia nierejestrowanego.
– Udział szarej strefy w PKB, stopa bezrobocia i pośrednie koszty pracy w 2004 r.
– Kraj Udział szarej strefy w PKB(%) Stopa bezrobocia
– (%) Pośrednie koszty pracy (%)
– A. Kraje o wysokim i średnim udziale szarej strefy
– 1. Bułgaria 35,0 10,0
– 2. Grecja 20,0 8,9 37,9
– 3. Hiszpania 20,0 11,0 29,4
– 4. Litwa 18,9 11,4 37,0
– 5. Rumunia 18,5 7,2
– 6. Łotwa 18,0 8,7
– 7. Węgry 18,0 6,1 40,8
– 8. Włochy 17,0 8,7 42,0
– 9. Słowenia 17,0 6,4 37,8
– 10. Słowacja 14,0 18,1 36,5
– 11. Polska 14,0 19,0 34,6
– Średnia (1-11) 19,1 10,5 37,1 cd. tabeli na następnej stronie
– Kraj Udział szarej strefy w PKB (%) Stopa bezrobocia
– (%) Pośrednie koszty pracy (%)
– B. Kraje o niskim udziale szarej strefy
– 12. Estonia 6.1 9,7 37,4
– 13. Francja 5,2 9,9 42,9
– 14. Szwecja 5,0 5,3 45,9
– 15. Portugalia 5,0 6,3 29,8
– 16. Niemcy 4,5 11,0 39,2
– 17. Dania 4,3 5,6 37,2
– 18. Finlandia 4,2 8,8 41,9
– 19. Belgia 3,5 8,2 43,0
– 20. Holandia 2,0 4,3 31,0
– 21. W. Brytania 2,0 4,6 24,8
– 22. Ausiria 1,5 4,9 40,7
– 23. Czechy 0,6 8,3 41,5
– Średnia (12-23) 3,8 7,1 37,9
Są to najnowsze szacunki Komisji Europejskiej, które różnią się od szacunków ekspertów KE przedstawionych w tabeli 2.2 i 2.3 niniejszego opracowania. W nielicznych przypadkach wskaźników widełkowych obliczono średnie (dotyczy to np. Rumunii). Składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe itd.
Leave a reply