Właściwe funkcjonowanie instytucji państwa wymaga kontrolowania, ile osób płaci podatki i składki. Pozwala to utrzymywać system zabezpieczeń społecznych (renta, emerytura, ochrona zdrowia). Jednostki, które z jakichś względów wypadły z systemu zabezpieczeń (nie mają ubezpieczenia zdrowotnego, uprawnień emerytalnych), tak czy inaczej są solidarnie wspierane przez państwo, czyli wszystkich podatników – jako beneficjenci pomocy społecznej. Kwestia ta wydaje się szczególnie ważna w Polsce, gdzie pogarsza się sytuacja demograficzna. W bliskiej przyszłości zmniejszy się liczebność aktywnej części społeczeństwa – czyli osób, które są potencjalnymi pracownikami – w stosunku do części nieaktywnej. Praca rejestrowana (obciążona składkami i opodatkowana) jest niezbędnym źródłem finansowania transferów społecznych. To silny argument za koniecznością eliminowania szarej strefy na rynku pracy. Korzyści, jakie otrzymamy w zamian, to przede wszystkim:

Posted in Biznesowo on 5 Kwi

Szara strefa jest uniwersalnym zjawiskiem we współczesnej gospodarce, występuje w różnym stopniu we wszystkich państwach świata. Ocenia się, iż średnio na świecie ponad 1/3 PKB jest wytwarzana w szarej strefie i znacznie ponad 1/3 zdolnych do pracy znajduje tu zatrudnienie. Jeżeli szara strefa występuje we wszystkich krajach, to oznacza, że są wspólne powody (przyczyny) podejmowania pracy w tej sferze. W literaturze przedmiotu wysuwane są cztery główne przyczyny występowania szarej strefy (Schneider 2004):

Posted in Biznesowo on 4 Kwi

Już obecnie wszystkie najważniejsze prace domowe, będące przedmiotem nierejestrówanego zatrudnienia (tj. sprzątanie wnętrz, opieka domowa nad dziećmi i osobami chorymi, usługi edukacyjne w zakresie udzielania lekcji na godziny) mogą być prowadzone także w ramach działalności gospodarczej, na preferencyjnych warunkach podatkowych (karta podatkowa). Ta oczywista zachęta ze strony systemu podatkowego nie jest jednak wystarczająca, aby przyciągnąć osoby wykonujące takie usługi do obszaru rejestrowanego. Podstawową barierą finansową jest tu kwota składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne. Przez pierwsze dwa lata prowadzenia działalności gospodarczej składka na ubezpieczenie społeczne może być bardzo niska (w listopadzie 2007 r. nie przekraczała 100 zł) ale do tego należy jeszcze dodać składkę na ubezpieczenie zdrowotne (w tym okresie prawie 200 zł). W efekcie powstaje „narzut” w kwocie prawie 300 zł. Po dwóch latach, gdy wzrasta kwota składek na ubezpieczenie społeczne, wartość tego narzutu to 700 zł. Jest oczywiste, że przy takim narzucie wiele osób prowadzących działalność w zakresie objętym kartą podatkową, w tym wspomniane pomoce domowe, nie jest w stanie sfinansować składek, gdyż osiąga przychody zbliżone do 700 zł. Jedynym rozwiązaniem tego problemu byłaby weryfikacja dotychczasowych przepisów, określających minimalną podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne (60% przeciętnego wynagrodzenia) i na ubezpieczenie zdrowotne (75% przeciętnego wynagrodzenia) i zróżnicowanie tych podstaw zależnie od osiąganych dochodów, a w przypadku osób, które nie muszą obliczać dochodu, ponieważ plącą podatek w formie ryczałtowej – zależnie od kwoty płaconego podatku. Oczywiście uzgodnienie takiego rozwiązania wewnątrz rządu i z partnerami społecznymi może być trudne. Dlatego za konieczne minimum należy uznać znaczące i trwałe obniżenie podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne dla części osób rozliczających się zgodnie z kartą podatkową (wybierając te rodzaje działalności, które w oczywisty sposób nie zapewnią dochodu wystarczającego na pokrycie składek w „normalnej” wysokości oraz wprowadzając dodatkowy warunek o braku zatrudnionych pracowników).

Posted in Biznesowo on 4 Kwi

Przy tradycyjnej technice operacyjnej w wymianie zleceń płatniczych uczestniczą oddziały operacyjne różnych banków. Posługują się przy tym dokumentami pierwotnymi, awi- zami i zestawieniami awizów. Dowodami pierwotnymi są dowody uznaniowe i obciążeniowe, wynikające z dyspozycji klientów banku (np. polecenia przelewu) lub dyspozycji własnych banku (np. noty memoriałowe). Natomiast awizy są wewnętrznymi dokumentami bankowymi, przy których oddział A przesyła oddziałowi B zaksięgowane dowody pierwotne dla dokonania na ich podstawie księgowań wtórnych. Ułatwiają one wykonywanie operacji rozliczeniowych przez operacyjne oddziały banku, załatwiające codziennie tysiące dokumentów.

Posted in Biznesowo on 4 Kwi

Zmiana sytuacji na polskim rynku pracy powoduje, że coraz częściej to nie pracodawca, lecz pracownik stawia warunki. Jest to najlepszy moment do wprowadzenia zmian systemowych, uelastyczniających stosunki pracy i zmniejszających ryzyko finansowe pracodawców. Gdyby takie zmiany nie były możliwe (np. z powodów społecznych lub politycznych), to należy przynajmniej dać obu stronom stosunku pracy możliwość zawarcia w umowie o pracę klauzuli opt out, a więc umożliwić wyłączenie, na zasadzie pełnej dobrowolności, stosowania pomiędzy stronami umowy o pracę określonych przepisów Kodeksu pracy oraz niektórych innych ustaw (np. rozwiązywanie stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników). Katalog dopuszczalnych wyłączeń powinien być precyzyjnie określony, oczywiście nie może naruszać postanowień podstawowych norm prawa pracy, unijnych dyrektyw i przepisów konwencji Międzynarodowej Organizacji Pracy. Wprowadzając nowe rozwiązania prawne trzeba mieć świadomość obecnego brzmienia art. 18 Kodeksu pracy (wraz z bogatym orzecznictwem), który dopuszcza odstępstwa od przepisów kodeksowych tylko w sytuacji, gdy są one korzystniejsze dla pracownika. Ze względu na społeczną wrażliwość tej propozycji najwłaściwsze jest jej negocjowanie w ramach Komisji Trójstronnej jako części większego pakietu, mającego na celu ograniczenie zjawiska pracy nierejestrowanej. W szczególności należy rozważyć umieszczenie w takim katalogu następujących regulacji:

Posted in Biznesowo on 4 Kwi

W pierwszej grupie krajów (A) średni wskaźnik szarej strefy wynosił 19,1%, stopa bezrobocia – 10,5%, a pośrednie koszty pracy – 37,1%. W drugiej grupie krajów' (B) średni wskaźnik szarej strefy wynosił jedynie 3,8%, bezrobocie było o 1/3 niższe, pośrednie koszty pracy były prawie identyczne w porównaniu z pierwszą grupą. W świetle tej analizy, teza o ścisłym związku wskaźników szarej strefy z pośrednimi kosztami pracy nie znajduje potwierdzenia. Oznaczać to może, że istnieje wiele innych czynników wpływających na rozmiary szarej strefy.

Posted in Biznesowo on 4 Kwi

Powinny zostać także udoskonalone zachęty do przekształcania pracy niede- klarowanej w legalną. Dobrowolne przechodzenie z szarej strefy do formalnego zatrudnienia powinno być atrakcyjne w sensie niestwarzającym ryzyka kosztu. Ponadto formalne procedury związane z nawiązaniem legalnego stosunku pracy powinny ograniczyć się do minimum.

Posted in Biznesowo on 4 Kwi

Czynniki determinujące występowanie i rozwój szarej strefy można podzielić generalnie na dwa typy, te standardowe, dotyczące wszystkich krajów, oraz specyficzne, charakterystyczne dla konkretnej gospodarki czy kultury.

Posted in Biznesowo on 3 Kwi

Podobne rozwiązanie należy wdrożyć także w odniesieniu do szkoleń BHP. Wydaje się też możliwe organizowanie przez urzędy pracy i finansowanie ze środków Funduszu Pracy szkoleń BHP dla małych przedsiębiorców zwiększających liczbę zatrudnionych pracowników, a ponadto stworzenie podstawy prawnej do pokrywania kosztów szkoleń związanych z bezpieczeństwem i higieną pracy z funduszu szkoleniowego, o którym mowa w art. 67 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Fundusz ten co prawda jest tworzony z odpisów z funduszu płac, ale może on być dofinansowywany z Funduszu Pracy (por. art. 69 tej ustawy). Ponadto należy wprowadzić zmianę przepisów podatkowych, umożliwiając traktowanie tego odpisu jako koszt (czyli odliczanie wartości odpisów na ten fundusz od dochodu przed opodatkowaniem).

Posted in Biznesowo on 3 Kwi

Do podstawowych zadań KIR należy dokonywanie rozrą-, chunków międzybankowych przez organizowanie wymiany dokumentów rg|Jiczęni. j lf – » %.> y

Posted in Biznesowo on 2 Kwi

Zatrudnienie w szarej strefie jest niezwykle zróżnicowane. Nieliczne informacje na ten temat znajdujemy jedynie w raporcie ILO. Najwyższy udział pracujących w szarej strefie występuje w Afryce, Azji i w Ameryce Środkowej i Południowej (tabela 2.4). Są kraje, w których zatrudnienie w szarej strefie stanowi dominującą formę aktywności zawodowej, np.: w Nepalu – 73,3%, Mali – 71%, Tanzanii – 67%, Indiach – 55,7%, Peru – 53,8%, Etiopii – 50,6%. W tych i w wielu innych krajach, gdzie udział zatrudnienia nierejestrowanego jest znaczący (od 20% do 50%), ocena tego zjawiska musi być inna niż w krajach gospodarczo rozwiniętych. Jak stwierdza raport ILO, rządy tych krajów powinny promować tę formę aktywności zawodowej, ułatwiać jej działalność. Wynika to z faktu, że w okresie ostatnich dwudziestu lat przyrost miejsc pracy dla obfitych i rosnących zasobów pracy wystąpił głównie w tej sferze (ILO 2002).

Posted in Biznesowo on 2 Kwi

Dla wielu pracodawców, szczególnie tych zatrudniających niewielką liczbę pracowników, dużą barierę w zwiększaniu zatrudnienia rejestrowanego stanowi ryzyko finansowania z własnych środków 33 dni absencji chorobowej pracownika. Można szacować, że finansowanie absencji chorobowej pracowników przez pracodawców stanowi dla nich w skali roku koszt ok, 2,5 mld zł. ZUS wypłaca pracownikom zasiłki za pozostałe dni zwolnienia chorobowego. W 2007 r. stanowiło to kwotę ok. 5,5 mld zł. Ponieważ prognozuje się, że przychody Funduszu Ubezpieczeń Społecznych z tytułu składki na fundusz chorobowy wyniosą w 2007 r. ok. 6,8 mld zł, można oczekiwać, że nadwyżka w funduszu chorobowym wyniesie ponad 1 mld zł. W 2008 r, należy oczekiwać dalszego wzrostu przychodów FUS z tytułu składki chorobowej (do poziomu ok. 7,7 mld zł), będącego konsekwencją prognozowanego wzrostu wynagrodzeń o około 14% i wzrostu zatrudnienia o 2,5%. Istotą proponowanego rozwiązania jest skrócenie okresu wypłaty przez pracodawców wynagrodzenia za okres zwolnienia chorobowego do 7 dni. Za dalsze dni absencji chorobowej płacić powinien FUS. Rozwiązanie to jest możliwe do sfinansowania bez zwiększenia dotychczasowej składki chorobowej (2,45%). Gdyby jednak okazało się w przyszłości, że z powodu zwiększania długości urlopu macierzyńskiego lub wzrostu liczby porodów znacząco wzrosną wydatki na zasiłki macierzyńskie, również finansowane z funduszu chorobowego – należy odpowiednio zwiększyć kwotę składki chorobowej. To ewentualne, nieznaczne zwiększenie wydatków FUS powinni finansować pracodawcy.

Posted in Biznesowo on 2 Kwi