Category Biznesowo

W analizie sprawozdania Państwowej Inspekcji Pracy za 2005 r., biorąc pod uwagę podobne jak wcześniej wskaźniki, zauważono, że wystąpiła dalsza popra- wa w dziedzinie stwierdzenia innych naruszeń niż wymienione w ustawie. W okresie sprawozdawczym inspektorzy pracy skierowali bowiem tylko około 60 tys. wystąpień, zawierających 361,3 tys. wniosków. W porównaniu zatem z rokiem 2004 była to liczba mniejsza w obu przypadkach o około 8%, jednak stwierdzone nieprawidłowości ponownie w 38% dotyczyły nawiązywania i rozwiązywania stosunku pracy. Jednocześnie stwierdzono, że w 3,7% przypadków zakres przedmiotowy wykroczeń przeciwko prawom pracownika dotyczył stosunku pracy. Nie był to udział znaczący, niemniej może to świadczyć o skali zjawiska pracy niereje- strowanej, dlatego że przypadki te zostały stwierdzone niejako „przy okazji” prowadzenia kontroli w zakresie zadań statutowych.

Posted in Biznesowo on 6 Kwi

Jak wynika z danych statystycznych, udostępnionych przez Ministerstwo Finansów, obejmujących wyniki kontroli podmiotów niezgłoszonych do opodatkowania, w latach 2004-2006 liczba przeprowadzonych w podanym wyżej zakresie kontroli zwiększyła się. O ile w 2004 r. było ich 1796, to w 2006 r. przeprowadzono je w 2047 podmiotach. W analogicznych latach nieprawidłowości związane z okresem rozliczeniowym, właściwym dla podatku dochodowego w odniesieniu do podatników, wykrywane były coraz częściej. W 2004 r. dotyczyło to 757 podatników, w 2006 r. – już 864, zatem liczba stwierdzonych nieprawidłowości w odniesieniu do tej kategorii zwiększyła się o 14,1%. Jeszcze gorzej było w przypadku płatników. Błędy w okresach rozliczeniowych popełniło w 2006 r. prawie dwukrotnie więcej płatników aniżeli w 2004 r. (odpowiednio 133 i 75). Zmniejszeniu – i to istotnemu – uległa natomiast liczba wykrytych nieprawidłowości odnoszących się do podatku dochodowego CIT. Podobnie niewielkie znacznie dla finansów państwa mogą mieć uchybienia związane z naliczaniem zaliczek w podatkach dochodowych, zarówno wśród płatników, jak i podatników. W ramach przeprowadzonych kontroli wykrycie tego rodzaju niedociągnięć stanowiło ułamki procenta. Powyższe tendencje wskazują na występowanie istotnych niedociągnięć w przypadku przestrzegania przepisów prawnych, dotyczących pracowników. Może to zatem stanowić przesłankę do twierdzenia o poszerzającej się szarej strefie w gospodarce polskiej w odniesieniu do nierejestrowanego zatrudnienia. Jednocześnie należałoby podkreślić, że dość istotnie wzrosła liczba kontroli, w których stwierdzono naruszenie prawa (o 12,5%), przy w zasadzie stabilnej liczbie kontroli, ujawniających przestępstwa lub wykroczenia skarbowe (wzrost o 5,0%). Z punktu widzenia podmiotów gospodarczych jest to dość istotna tendencja, gdyż te ostatnie kontrole wywołują skutek w postaci wymierzenia grzywny przez sąd lub wymagają dobrowolnego poddania się odpowiedzialności również w postaci grzywny. Ich wysokość jest zróżnicowana, co określa ustawa z dnia 10 września 1999 r. Kodeks karny skarbowy. Jak wynika z uzyskanych danych, systematycznie w badanych latach rosła wartość grzywien nakładanych przez sądy, natomiast na mniej więcej tym samym poziomie kształtowała się wartość kar, którym dobrowolnie poddawali się pracodawcy.

Posted in Biznesowo on 6 Kwi

Tabela 2.8 zawiera cztery zmienne: udział procentowy szarej strefy w PKB, stopę bezrobocia, podatek od osób fizycznych (PIT) i podatek od osób prawnych (C1T) w nowych krajach Unii Europejskiej. Najwyższy udział szarej strefy występuje w Bułgarii (35%) i Rumunii (21%), natomiast stopa bezrobocia rejestrowanego była niższa w Rumunii niż w Bułgarii. Podatki w tych krajach nie należały do najwyższych były podobne jak w tych krajach (Czechy i Estonia), w których szara strefa była znacznie niższa niż w Bułgarii i Rumunii, Z kolei w Słowenii podatki były na najniższym poziomie (PIT – 22%, CIT – 16%), a udział szarej strefy był relatywnie wysoki (14%). Z kolei w Polsce stopa bezrobocia była trzykrotnie wyższa (19% w 2004 r.) niż np. na Węgrzech (6,1%), a udział szarej strefy w PKB był o 1/3 niższy niż na Węgrzech.

Posted in Biznesowo on 6 Kwi

Pierwsze doświadczenia z funkcjonowania KIR są pozytywne. Mimo terytorialnego rozproszenia oddziałów operacyjnych i masowości zleceń ze strony klientów nie zaobserwowano większych błędów, a pojedyncze dyspozycje płatnicze trafiały do właściwych beneficjentów. Miarą sprawności systemu rozrachunków międzybankowych jest długość technicznego cyklu rozliczeń, liczonego w dniach. Podjęcie działalności przez KIR skróciło ten cykl w większości banków do 3 dni, liczony od obciążenia rachunku bankowego zleceniodawcy do uznania rachunku beneficjenta21. W pozostałych bankach operacje rozliczeniowe trwały 4 dni, a tylko w sporadycznych przypadkach dłużej. Szybkość wykonywania dyspozycji płatniczych ma istotne znaczenie dla klienta banku, a dla banku jest ważnym elementem marketingu podnoszącego jego konkurencyjność.

Posted in Biznesowo on 5 Kwi

Praca nielegalna w poszczególnych krajach poszerzonej Unii Europejskiej ma różne źródła przyczyn. Różnią się one nawet w obrębie danego kraju. W konsekwencji, w walce z pracą nierejestrowaną powinny być używane różne podejścia w różnych krajach.

Posted in Biznesowo on 5 Kwi

Nowa ustawa o PIP znowelizowała przepisy ustawy z dnia 24 lipca 1999 r. o Służbie Celnej86 (DzU z 2004 r. nr 156, poz. 1641 z późn. zm.). Funkcjonariusze Służby Celnej mogą obecnie kontrolować legalność zatrudnienia cudzoziemców nie tylko przez pracodawców lub przedsiębiorców, ale także w innych instytucjach i przez osoby fizyczne, które oficjalnie nikogo nie zatrudniają. Służba Celna87, w zakresie wykonywania kontroli, współdziała z organami administracji publicznej, szczególnie ze Strażą Graniczną, Policją, Państwową Inspekcją Pracy, Zakładem Ubezpieczeń Społecznych, urzędami kontroli skarbowej oraz związkami zawodowymi i organizacjami pracodawców (art. 6zt. ust. 1 znowelizowanej ustawy o służbie celnej. Przedstawicielom Urzędu Celnego wolno wykonywać czynności wstępne, polegające na ustaleniu nazwy jednostki podlegającej kontroli, okresu kontroli oraz faktu jej przeprowadzania w jednostce podlegającej kontroli przez inny organ kontrolny. Dzięki nowelizacji ustawy o służbie celnej mogą, bez wcześniejszego powiadamiania, skontrolować np. zatrudnianą pomoc domową lub robotników budowlanych ze Wschodu. W wybranych Izbach Cel-

Posted in Biznesowo on 5 Kwi

Właściwe funkcjonowanie instytucji państwa wymaga kontrolowania, ile osób płaci podatki i składki. Pozwala to utrzymywać system zabezpieczeń społecznych (renta, emerytura, ochrona zdrowia). Jednostki, które z jakichś względów wypadły z systemu zabezpieczeń (nie mają ubezpieczenia zdrowotnego, uprawnień emerytalnych), tak czy inaczej są solidarnie wspierane przez państwo, czyli wszystkich podatników – jako beneficjenci pomocy społecznej. Kwestia ta wydaje się szczególnie ważna w Polsce, gdzie pogarsza się sytuacja demograficzna. W bliskiej przyszłości zmniejszy się liczebność aktywnej części społeczeństwa – czyli osób, które są potencjalnymi pracownikami – w stosunku do części nieaktywnej. Praca rejestrowana (obciążona składkami i opodatkowana) jest niezbędnym źródłem finansowania transferów społecznych. To silny argument za koniecznością eliminowania szarej strefy na rynku pracy. Korzyści, jakie otrzymamy w zamian, to przede wszystkim:

Posted in Biznesowo on 5 Kwi

Szara strefa jest uniwersalnym zjawiskiem we współczesnej gospodarce, występuje w różnym stopniu we wszystkich państwach świata. Ocenia się, iż średnio na świecie ponad 1/3 PKB jest wytwarzana w szarej strefie i znacznie ponad 1/3 zdolnych do pracy znajduje tu zatrudnienie. Jeżeli szara strefa występuje we wszystkich krajach, to oznacza, że są wspólne powody (przyczyny) podejmowania pracy w tej sferze. W literaturze przedmiotu wysuwane są cztery główne przyczyny występowania szarej strefy (Schneider 2004):

Posted in Biznesowo on 4 Kwi

Już obecnie wszystkie najważniejsze prace domowe, będące przedmiotem nierejestrówanego zatrudnienia (tj. sprzątanie wnętrz, opieka domowa nad dziećmi i osobami chorymi, usługi edukacyjne w zakresie udzielania lekcji na godziny) mogą być prowadzone także w ramach działalności gospodarczej, na preferencyjnych warunkach podatkowych (karta podatkowa). Ta oczywista zachęta ze strony systemu podatkowego nie jest jednak wystarczająca, aby przyciągnąć osoby wykonujące takie usługi do obszaru rejestrowanego. Podstawową barierą finansową jest tu kwota składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne. Przez pierwsze dwa lata prowadzenia działalności gospodarczej składka na ubezpieczenie społeczne może być bardzo niska (w listopadzie 2007 r. nie przekraczała 100 zł) ale do tego należy jeszcze dodać składkę na ubezpieczenie zdrowotne (w tym okresie prawie 200 zł). W efekcie powstaje „narzut” w kwocie prawie 300 zł. Po dwóch latach, gdy wzrasta kwota składek na ubezpieczenie społeczne, wartość tego narzutu to 700 zł. Jest oczywiste, że przy takim narzucie wiele osób prowadzących działalność w zakresie objętym kartą podatkową, w tym wspomniane pomoce domowe, nie jest w stanie sfinansować składek, gdyż osiąga przychody zbliżone do 700 zł. Jedynym rozwiązaniem tego problemu byłaby weryfikacja dotychczasowych przepisów, określających minimalną podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne (60% przeciętnego wynagrodzenia) i na ubezpieczenie zdrowotne (75% przeciętnego wynagrodzenia) i zróżnicowanie tych podstaw zależnie od osiąganych dochodów, a w przypadku osób, które nie muszą obliczać dochodu, ponieważ plącą podatek w formie ryczałtowej – zależnie od kwoty płaconego podatku. Oczywiście uzgodnienie takiego rozwiązania wewnątrz rządu i z partnerami społecznymi może być trudne. Dlatego za konieczne minimum należy uznać znaczące i trwałe obniżenie podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne dla części osób rozliczających się zgodnie z kartą podatkową (wybierając te rodzaje działalności, które w oczywisty sposób nie zapewnią dochodu wystarczającego na pokrycie składek w „normalnej” wysokości oraz wprowadzając dodatkowy warunek o braku zatrudnionych pracowników).

Posted in Biznesowo on 4 Kwi

Przy tradycyjnej technice operacyjnej w wymianie zleceń płatniczych uczestniczą oddziały operacyjne różnych banków. Posługują się przy tym dokumentami pierwotnymi, awi- zami i zestawieniami awizów. Dowodami pierwotnymi są dowody uznaniowe i obciążeniowe, wynikające z dyspozycji klientów banku (np. polecenia przelewu) lub dyspozycji własnych banku (np. noty memoriałowe). Natomiast awizy są wewnętrznymi dokumentami bankowymi, przy których oddział A przesyła oddziałowi B zaksięgowane dowody pierwotne dla dokonania na ich podstawie księgowań wtórnych. Ułatwiają one wykonywanie operacji rozliczeniowych przez operacyjne oddziały banku, załatwiające codziennie tysiące dokumentów.

Posted in Biznesowo on 4 Kwi

Zmiana sytuacji na polskim rynku pracy powoduje, że coraz częściej to nie pracodawca, lecz pracownik stawia warunki. Jest to najlepszy moment do wprowadzenia zmian systemowych, uelastyczniających stosunki pracy i zmniejszających ryzyko finansowe pracodawców. Gdyby takie zmiany nie były możliwe (np. z powodów społecznych lub politycznych), to należy przynajmniej dać obu stronom stosunku pracy możliwość zawarcia w umowie o pracę klauzuli opt out, a więc umożliwić wyłączenie, na zasadzie pełnej dobrowolności, stosowania pomiędzy stronami umowy o pracę określonych przepisów Kodeksu pracy oraz niektórych innych ustaw (np. rozwiązywanie stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników). Katalog dopuszczalnych wyłączeń powinien być precyzyjnie określony, oczywiście nie może naruszać postanowień podstawowych norm prawa pracy, unijnych dyrektyw i przepisów konwencji Międzynarodowej Organizacji Pracy. Wprowadzając nowe rozwiązania prawne trzeba mieć świadomość obecnego brzmienia art. 18 Kodeksu pracy (wraz z bogatym orzecznictwem), który dopuszcza odstępstwa od przepisów kodeksowych tylko w sytuacji, gdy są one korzystniejsze dla pracownika. Ze względu na społeczną wrażliwość tej propozycji najwłaściwsze jest jej negocjowanie w ramach Komisji Trójstronnej jako części większego pakietu, mającego na celu ograniczenie zjawiska pracy nierejestrowanej. W szczególności należy rozważyć umieszczenie w takim katalogu następujących regulacji:

Posted in Biznesowo on 4 Kwi

W pierwszej grupie krajów (A) średni wskaźnik szarej strefy wynosił 19,1%, stopa bezrobocia – 10,5%, a pośrednie koszty pracy – 37,1%. W drugiej grupie krajów' (B) średni wskaźnik szarej strefy wynosił jedynie 3,8%, bezrobocie było o 1/3 niższe, pośrednie koszty pracy były prawie identyczne w porównaniu z pierwszą grupą. W świetle tej analizy, teza o ścisłym związku wskaźników szarej strefy z pośrednimi kosztami pracy nie znajduje potwierdzenia. Oznaczać to może, że istnieje wiele innych czynników wpływających na rozmiary szarej strefy.

Posted in Biznesowo on 4 Kwi