Powstanie Krajowej Izby Rozliczeniowej S.A. (KIR) z inicjatywy NBP i Związku Banków Polskich było ważnym krokiem w reformowaniu polskiej bankowości. Mimo powstania w 1989 r. dwupoziomowego modelu polskiej bankowości, NBP pełnił do 1993 r. w zakresie rozrachunków międzybankowych rolę centralnej instytucji rozliczeniowej. Wybiegało to poza jego ustawowe obowiązki, a także było sprzeczne z zadaniami banku centralnego w gospodarce rynkowej. Powstanie KIR nie tylko zwolniło NBP z tych obowiązków, aie także umożliwiło zdecentralizowanie rozrachunków międzybankowych. Rozrachunki za pośrednictwem izby rozliczeniowej są najważniejszym, chociaż nie jedynym sposobem przeprowadzania rozrachunków międzybankowych (zob. s. 79). Nie- mniej do uczestniczenia w KIR zgłosiły się prawie wszystkie banki.

Posted in Biznesowo on 14 Kwi

Dla małych przedsiębiorców zatrudnienie każdego nowego pracownika niesie ze sobą istotne ryzyko finansowe. Kwestie zagrożeń związanych z kosztami finansowania absencji chorobowej zostały omówione w części rekomendacji dotyczącej zachęt finansowych. Ale dla takich przedsiębiorców istotne zagrożenie niesie też konieczność zapewnienia pozyskanemu pracownikowi, jeszcze przed podjęciem pracy, szkolenia BHP oraz badań lekarskich. Gdy w krótkim czasie okaże się, że pracownik nie spełnia oczekiwań pracodawcy, wydatek taki jest dla przedsiębiorcy stratą – stratą, której łatwo uniknąć, zatrudniając takiego pracownika początkowo bez rejestracji. Często jednak, po takim początkowym, „próbnym” okresie zatrudnienia nierejestrowanego, brak już motywacji do przekształcenia tej pracy w pracę rejestrowaną. Dlatego tak ważna jest likwidacja wysokich kosztów początkowych, z jakimi wiąże się zatrudnianie pracowników przez małych pracodawców (ze względu na efekty skali ryzyko to jest oczywiście dużo mniejsze w przypadku pracodawców zatrudniających wielu pracowników).

Posted in Biznesowo on 14 Kwi

Operacje bankowe faktoring, zapoczątkowane przez banki amerykańskie, podjęły w latach sześćdziesiątych także banki europejskie. Polskie banki nie oferują jeszcze usług faktoringu, ale zalety takich operacji zapewne przyczynią się operacje faktoringu do wprowadzenia ich w przyszłości do naszej praktyki bankowej. Faktoring jest złożoną operacją bankową i może występować w różnych odmianach.

Posted in Biznesowo on 13 Kwi

Mateman i Renooy (2001) zdefiniowali trzy rodzaje czynników wpływających na istnienie i rozwój pracy nierejestrowanej: rynkowe, instytucjonalne i osobiste. Do pierwszej grupy należą wysokie koszty zatrudnienia, nieelastyczność rynku pracy, charakterystyczna dla niektórych sektorów sezonowość oraz dostęp do informacji. Jak wynika z badań, informacja odgrywa większą rolę i – w konsekwencji – jest bardziej dostępna na rynku nieformalnym. Sieć powiązań społecznych stymuluje przepływ wiadomości i rozwój szarej strefy. Z kolei relacje między społeczeństwem a państwem bądź między pracownikami a związkami zawodowymi (czy innymi instytucjami państwowymi) należą do czynników instytucjonalnych. Im większe zaufanie do organizacji i poczucie przynależności państwowej w społeczeństwie, tym mniejsza szara strefa gospodarki. Gdy ludność przestaje identyfikować się z krajem, rośnie tendencja do łamania prawa i działania przeciwko zasadom państwa. Innymi czynnikami jest ilość biurokracji w państwie oraz poziom podatków, które w sposób pozytywny wpływają na rozwój szarej strefy. Wybór pracy oficjalnej lub nierejestrowanej zależy również w znacznym stopniu od cech osobistych oraz od środowiska, w jakim się dana osoba wychowywała, od dochodu domowego, posiadanych umiejętności czy wykształcenia członków rodziny.

Posted in Biznesowo on 13 Kwi

– 1. Unikanie płacenia podatków dochodowych (PIT, CIT) oraz podatku od wartości dodanej (VAT), co zmniejsza dochody finansów publicznych i ogranicza możliwości finansowania sektorów społecznych (edukacji, służby zdrowia, programów rynku pracy itd.). 1. Straty w podatkach są niewielkie, ponieważ co najmniej 2/3 dochodów uzyskanych w szarej strefie jest wydawanych w oficjalnej gospodarce (opodatkowanej), co pobudza popyt i wzrost gospodarczy.

Posted in Biznesowo on 13 Kwi

Celem przedstawionych poniżej rekomendacji jest ograniczanie zjawiska pracy nierejestrowanej w Polsce, rozumianej jako:

– praca najemna, wykonywana bez zawarcia formalnej umowy (umowy o pracę, umowy zlecenia, umowy o dzieło lub jakiejkolwiek innej pisemnej umowy pomiędzy pracodawcą i pracownikiem, jeśli praca ta nie jest wykonywana na podstawie powołania, mianowania lub wyboru),

Posted in Biznesowo on 13 Kwi

Zjawisko pracy nierejestrowanej jest powszechne – a więc występuje we wszystkich krajach, bez względu na ich poziom rozwoju gospodarczego i społecznego. Na skalę tego zjawiska wpływa wiele bardzo różnorodnych czynników, w efekcie kształtujących zachowania społeczne w sposób bardzo zróżnicowany. Te różnice występują nie tylko pomiędzy poszczególnymi krajami, ale także w obrębie każdego z nich.

Posted in Biznesowo on 13 Kwi

W 2003 r. stwierdzonych zostało 8106 przypadków zatrudnienia lub powierzenia innej pracy zarobkowej bezrobotnym bez powiadomienia urzędów pracy. Wystąpiło to w 3299 podmiotach gospodarczych i dotyczyło również osób pobierających zasiłek (659 osób). Najwięcej tego rodzaju przypadków zanotowano w województwach: dolnośląskim, lubelskim, wielkopolskim i łódzkim (odpowiednio 992 osoby, 978 osób, 932 osoby i 899 osób), a więc było to niezależne od sytuacji na regionalnych rynkach pracy. W tym bowiem okresie najgorszą sytuacją pod względem stopy bezrobocia charakteryzowało się województwo dolnośląskie (stopa bezrobocia powyżej średniej dla całego kraju), a pozostałe województwa legitymowały się wskaźnikami poniżej przeciętnej lub w jej granicach. W tym samym okresie najmniejszą liczbą stwierdzonych przypadków nie- legalnego zatrudnienia bezrobotnych charakteryzowały się województwa: lubuskie, opolskie i podlaskie (odpowiednio: 90 osób, 115 i 130 osób), a więc również obszary o bardzo zróżnicowanej sytuacji na rynku pracy.

Posted in Biznesowo on 13 Kwi

Szara strefa występowała od początku istnienia państw i systemów podatkowych. Jednak jeszcze w latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych XX wieku nawet tak ważne i oczywiste działania ekonomiczne, jak niepłacenie podatków czy praca „na czarno” były przez lata przedmiotem zainteresowań bardziej etyki niż ekonomii. Ekonomiści w swojej literaturze zaczęli jednak dostrzegać gospodarkę nieoficjalną, jako ważne zjawisko patologiczne, na początku lat siedemdziesiątych XX wieku.

Posted in Biznesowo on 12 Kwi

Prawie wszystkie przeprowadzone dotąd badania7 wskazują, iż głównymi przyczynami istnienia szarej strefy są obciążenia podatkami i składkami na ubezpieczenie społeczne. Wysokość podatków wpływa na wybór ,,praca-rozrywka”, stymuluje również podaż pracy w szarej strefie, dlatego też zniekształcenie ogólnego obciążenia podatkami stanowi dla ekonomistów bardzo poważny problem. Im większa jest różnica między ogólnym kosztem pracy a wysokością dochodów (z pracy) po opodatkowaniu w gospodarce oficjalnej, tym większą stanowi to zachętę do unikania tej różnicy i zatrudniania się w szarej strefie. Różnica ta zależy w głównej mierze od wysokości składek na ubezpieczenie społeczne oraz ogólnego obciążenia podatkami, dlatego te właśnie kwestie mają największy wpływ na istnienie i powiększanie się szarej strefy.

Posted in Biznesowo on 12 Kwi

Transakcje zawarte na giełdzie są obecnie rozliczane w okresie do 5 dni. Sprzedający otrzymuje w tym czasie pieniądze (przelew), a na rachunku depozytu papierów wartościowych kupującego są księgowane nabyte walory. Gdy bankowe biuro maklerskie dokonuje operacji na własny rachunek, jego księgowość rejestruje odrębnie kupowane papiery wartościowe, które są przeznaczone do dalszej odsprzedaży. Ma to na celu dokładne rozdzielenie określonych walorów kupowanych dla klientów od nabywanych w ramach własnej działalności inwestycyjnej. Podobnie rejestruje się koszty i dochody z działalności dealerskiej, aby móc je oddzielić od operacji brokerskich prowadzonych na rachunek poszczególnych klientów.

Posted in Biznesowo on 12 Kwi

– Nierejestrowaną działalność gospodarczą można podzielić na dwie kategorie:

– unikanie obowiązku podatkowego i uchylanie się od podatków

Posted in Biznesowo on 11 Kwi